Centrum Zrównoważonego Rozwoju i Poszanowania Energii WGGiOŚ AGH w Miękinii

W wyniku inicjatywy i starań Dziekana prof. dr hab. inż. Andrzeja Maneckiego, budynek w Miękini, który w latach 1946-1950 pełnił rolę budynku administracyjnego kopalni porfiru został przekazany przez ówczesnego właściciela (Kopalnia Czatkowice) w dniu 23 grudnia 1989 roku na rzecz AGH dla Wydziału Geologiczno-Poszukiwawczego. Duży udział w podjęciu decyzji o udostępnieniu tego budynku Wydziałowi miał Pan Jan Godyń, sztygar Wydziału Energetycznego i Dyrektor Kopalni Czatkowice mgr inż. Czesław Kotowski.

Po dokonaniu generalnego remontu, budynek (Fig. 1) służył przez okres wielu lat jako baza szkoleniowa dla studenckich ćwiczeń terenowych i wymiennych praktyk krajowych i zagranicznych.W roku 2011 z inicjatywy Kierownika Katedry Surowców Energetycznych prof. dr hab. inż. Wojciecha Góreckiego, zespół KSE w składzie: mgr inż. Jarosław Kotyza, dr inż. Anna Sowiżdżał, mgr inż. Wojciech Luboń i mgr inż. Grzegorz Pełka, przy akceptacji i współpracy z Dziekanem prof. dr hab. inż. Jackiem Matyszkiewiczem, złożył wniosek o dofinansowanie budowy „Centrum” Miękinia ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego 2007-2013.

Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku budynek w Miękini został całkowicie przebudowany w technologii energooszczędnej stając się nowoczesnym centrum dydaktyczno-edukacyjnym i badawczym w zakresie odnawialnych źródeł energii i problematyki naftowej (Fig. 2). Działania związane z budową nowego centrum WGGiOŚ nie byłoby możliwe bez zaangażowania i pomocy władz Uczelni w osobach: JM Rektora Akademii Górniczo-Hutniczej prof. dr hab. inż. Antoniego Tajdusia i prorektora, a w latach 2012-2016 JM Rektora prof. dr hab. inż. Tadeusza Słomki oraz Kanclerza Uczelni mgr inż. Henryka Zioło i wielu pracowników administracji. Radą i pomocą służył nam prorektor ds. Nauki prof. dr hab. inż. Zbigniew Kąkol oraz Dziekan WGGiOŚ prof. dr hab. inż. Adam Piestrzyński.

Fig. 1. Budynek przed modernizacją.

Fig. 2. Budynek Centrum Edukacyjno – Badawczego w Miękini (stan po modernizacji). Według projektu architektów Tomasza Pyszczka i Marcina Stelmacha

W latach 2011-2013 w ramach projektu p.n. „Budowa Laboratorium Edukacyjno-Badawczego Odnawialnych Źródeł i Poszanowania Energii w Miękini” budynek został poddany gruntownej termomodernizacji i rozbudowany oraz podniesiony o jedną kondygnację. Użytkowa powierzchnia budynku wynosi 931,5 m², a przed modernizacją 636 m².

Przebudowa budynku przy użyciu komponentów budownictwa pasywnego pozwoliła na dziesięciokrotne zmniejszenie zużycia energii na cele grzewcze. Dotychczas stosowany gaz do ogrzewania budynku został zamieniony na źródła ekologiczne. Jako źródła ciepła wykorzystywane są wyłącznie urządzenia bazujące na odnawialnych źródłach energii (pompy ciepła i kolektory słoneczne). W budynku zainstalowano także system opomiarowania produkcji i zużycia energii, który oprócz monitorowania czy demonstrowania na cele dydaktyczne pozwala na zarządzania energią cieplną w budynku. Kontrolę merytoryczną i organizacyjną przez okres budowy pełnił mgr inż. Jarosław Kotyza.

W „Centrum” prowadzone są zajęcia dydaktyczne i praktyczne dla studentów kierunków studiów związanych z odnawialnymi źródłami energii w ramach kierunku Ekologiczne Źródła Energii oraz Inżynieria Środowiska. Organizowane są konferencje i warsztaty specjalistyczne z OZE z przedsiębiorstwami. Urządzone są demonstracje OZE dla szkół i zainteresowanych osób. „Centrum” posiada:

Salę laboratoryjną z 30 stanowiskami komputerowymi (Fig. 3)
Salę wykładową na 50 osób (Fig. 4)
Zaplecze noclegowe dla 30 osób
Powierzchnię budynku: 931,5 m²

Fig. 3. Sala laboratoryjna

Fig. 4. Sala wykładowa

W ramach projektu wykonano m. in. Instalacje dydaktyczne:

Instalacja grzewcza z pompami ciepła i kolektorami słonecznymi (Fig. 5)
Dwa stanowiska dydaktyczne z pompami ciepła (przenośny model pompy ciepła typu woda-woda, zestaw dydaktyczny z pompą ciepła typu powietrze-woda) (Fig. 6)
Mała turbina wiatrowa wraz z wiatrową stacją pomiarową
Stanowisko montażu kolektorów słonecznych (Fig. 7)
System archiwizacji danych z instalacji grzewczych
System zarządzania budynkiem BMS
Stanowisko układów hybrydowych słoneczno-wiatrowych (Fig. 8)
Stanowisko dydaktyczne z ogniwami paliwowymi.

Fig. 5. Sala laboratoryjna – kotłownia

Fig. 6. Stanowisko dydaktyczne – pompa ciepła z dolnym i górny źródłem ciepła

Fig. 7. Stanowisko dydaktyczne – kolektor słoneczny

Fig. 8. Stanowisko dydaktyczne – instalacja hybrydowa fotowoltaiczno – wiatrowa

Zużycie energii na cele grzewcze poprzednio istniejącego budynku wynosiło 350 kWh/m²/rok. Budynek charakteryzowały następujące parametry współczynników przenikania ciepła u: przegrody: 1,5-1,9 W/m²K, okna i drzwi: 2,5 W/m²K oraz wentylacja grawitacyjna.

Podczas modernizacji założono osiągnięcie następujących parametrów w projekcie: termoizolacja przegród: współczynnik u ok. 0,1 W/m²K, pasywne wykorzystanie energii słonecznej – okna: współczynnik U< 0,8 W/m²K, szczelność powietrzna budynku: < 1,2 1/h przy różnicy ciśnień 50 Pa (zgodnie z normą PN-EN 13829), wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła: 80% i 75%. Ze względu na walory wizualne budynku postanowiono zachować w niezmienionej postaci najbardziej widoczne i najbardziej spójne pod względem materiałowym elewacje od strony południowej. W tym celu zastosowano termomodernizację od wnętrza, która miała za zadanie przede wszystkim osuszanie ścian, zapewnić trwałe odcięcie od napływu wilgoci z zewnątrz, zapewnić dobrą wentylację mechaniczno-wywiewną, utworzyć szczelną powłokę paroizolacyjną, gdzie maksymalna grubość izolacji nie powinna przekroczyć 8 cm (bezpiecznie 5 cm). Zminimalizowano wpływ mostków cieplnych. Frontową część budynku od strony południowej przeszklono (przy zachowaniu istniejącej, dobrze zachowanej okładziny kamiennej) poprzez zastosowanie fasady aluminiowej oraz szyb o współczynniku równym 0,4 W/m²K.

Ogrzewanie wysokotemperaturowe zostało zamienione w całym budynku na niskotemperaturowe ogrzewanie podłogowe oraz powietrzne. Dodatkowe ogrzewanie grzejnikowe zastosowano w łazienkach (tzw. ręcznikowce) oraz na klatce schodowej. Zużycie energii na cele grzewcze po termomodernizacji i przebudowie wynosi 35 kWh/m²rok.

W budynku dostępne są urządzenia i stanowiska dydaktyczne i badawcze wykorzystujące odnawialne źródła energii. Ponadto, budynek wykorzystujący odnawialne źródła energii w swoim systemie grzewczym, co pozwala studentom na bezpośrednie obserwacje produkcji ciepła na działającej instalacji. Źródłami ciepła dla budynku są 4 pompy ciepła oraz 3 pola kolektorów słonecznych różnych typów, dające możliwość porównania uzysku energii z różnych typów urządzeń. Zastosowane pompy ciepła są urządzeniami typu solanka/woda, w tym ze zintegrowaną funkcją chłodzenia pasywnego. Pompy pracują na różnych typach dolnych źródeł: kolektor poziomy o powierzchni 600 m² oraz otworowe wymienniki ciepła (pionowe sondy o długości 100, 87 i 80 mb). Natomiast kolektory słoneczne pracujące w instalacji grzewczej to kolektory płaskie oraz kolektory próżniowe rurowe typu „heat pipe” w systemie wodnym lub glikolowym. Ponadto, część zapotrzebowania na energię elektryczną jest pokrywana z instalacji fotowoltaicznej oraz małej elektrowni wiatrowej.

„Centrum” w Miękini, także po zakończeniu projektu pozyskuje nowe stanowiska dydaktyczno-badawcze w oparciu o współpracę z przedstawicielami i Wydziałem Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji AGH. W latach 2013-2015 wykonano następujące stanowiska:

Badawcza instalacja fotowoltaiczna zbudowana z różnych modułów i technologii fotowoltaicznych – zbudowana dzięki współpracy z WIEiT AGH i Centrum Badań i Rozwoju Technologii dla Przemysłu S.A. (Fig. 9).
Stanowisko testów polowych nowych typów modułów fotowoltaicznych – zbudowana dzięki współpracy z WIEiT AGH i firmą WPMTECH Witold Mikrut (Fig. 10).
Stanowisko badawcze pomp ciepła do ciepłej wody użytkowej – zbudowane we współpracy z firmą Galmet Sp. z o.o. Sp. K.
Stanowisko badawcze otworowych wymienników ciepła.
Urządzenie do przeprowadzania testów reakcji termicznej górotworu – wykonane we współpracy z firmą Geosystem s.c.
Stanowisko dydaktyczne do badania biopaliw stałych.
Stanowisko dydaktyczne do testowania biogazodochodowości.
Stanowisko dydaktyczne – kotłownia na pellety – wykonana we współpracy z firmą Kołton s.c.

Fig. 9. Stanowisko badawcze – instalacja fotowoltaiczna

Fig. 10. Stanowisko badawcze – instalacja fotowoltaiczna nadążna

Ponadto „Centrum” w Miękini dysponuje mobilną ekspozycją urządzeń i technologii OZE – BUS OZE (Fig. 11). Ekspozycja ta jest wykorzystywana do promowania technologii i urządzeń OZE podczas konferencji, targów, promocji Wydziału, a także podczas spotkań informacyjnych organizowanych przez samorządy. W najbliższym czasie mobilna ekspozycja zostanie doposażona o elementy dydaktyczne w zakresie ograniczania niskiej emisji w postaci dwóch kotłów na węgiel oraz układu analizującego skład spalin i jakość powietrza w okolicy. BUS OZE zostanie doposażony z projektu pt. Mobilne Laboratorium „POLoNEs” (Przyczyny – Ograniczenie – Likwidacja Niskiej Emisji) realizowanego we współpracy z Fundacją Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, finansowanego z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu priorytetowego nr 5.5 „Międzydziedzinowa edukacja ekologiczna”.

BUS OZE został przekazany do „Centrum Miękinia” dzięki życzliwości firmy Viessmann.

Fig. 11. Mobilna ekspozycja urządzeń i technologii odnawialnych źródeł energii – BUS OZE

Naftowe Laboratorium Polowe

W „Centrum” w Miękini planowana jest budowa Laboratorium polowego we współpracy z PGNiG S.A. Podstawową częścią laboratorium będzie urządzenie wiertnicze N-16 wraz z niezbędnym osprzętem wiertniczym. W skład laboratorium wchodzić będą moduły tematyczne w tym m. in. moduły podzespołu wiertnic, narzędzi wiercących, elementów przewodu wiertniczego, narzędzi instalacyjnych, zagłowiczenia otworu, urządzeń kontrolno-pomiarowych, geologicznej obsługi wierceń oraz moduły serwisowe, w tym serwis płuczkowy, cementacji kierunkowej, opróbowania, geofizyczny, date-log, defektoskopii sprzętu i osprzęt wiertniczy.

Stworzenie jedynego takiego w Europie Środkowo-Wschodniej, nowoczesnego centrum szkolenia praktycznego pozwoli na podniesienie poziomu technicznego i kwalifikacji kadr własnych oraz lepsze przygotowanie przyszłych absolwentów AGH. Dzięki bazie sprzętowej oraz wykwalifikowanej kadrze dydaktycznej, przygotowanie do zawodów wiertnika naftowego, geologa naftowego, geofizyka, eksploatatora nastawione będzie na praktyczne zastosowanie oraz wykorzystanie wiedzy teoretycznej i bezpośrednie przygotowanie do pracy po zakończonej edukacji. Powyższe działania przyczynią się do spełnienia oczekiwań przedsiębiorcy odnośnie wysokich kwalifikacji absolwentów i wydatnie skrócą okresy stażu nowo przyjętych pracowników oraz pozwolą na przyśpieszenie ich ścieżek kariery zawodowej.

Laboratorium polowe w Miękini stworzy również szansę na szkolenie pracowników sektora naftowego z krajów Europy Środkowej i Wschodniej oraz Azji, prowadzących poszukiwania i eksploatację złóż węglowodorów, jednocześnie borykających się z brakiem wysoko wykwalifikowanych kadr zawodowych.

Laboratorium geofizyczne w Miękini ulokowane jest w przenośnym pawilonie, podarowanym przez Geofizykę Toruń SA. Laboratorium to zostało wyposażone w zestaw urządzeń pomiarowych do geofizyki otworowej (Geofizyka Kraków SA.) oraz stacje sejsmiczne wraz z profesjonalnym oprogramowaniem dla przetwarzania i interpretacji danych sejsmicznych (Geofizyka Toruń SA.). Uzupełnieniem jest pęk kabli z geofonami pomiarowymi do rejestracji sejsmicznych. Pierwszy zestaw obejmuje panele rejestracyjne wybranych aparatur geofizyki wiertniczej oraz kilka sond wgłębnych (sondę do profilowania neutronowego, sondę do profilowania akustycznego, sondę indukcyjna, kawernomierz i in.). Część z tych urządzeń ma otwartą obudowę tak, aby studenci mogli zapoznać się z blokiem elektronicznym oraz nadajnikami i detektorami sygnałów geofizycznych. W tym zestawie znajdują się także fragmenty kabli geofizycznych oraz specjalistyczne urządzenia niezbędne do zapuszczania sond do otworu. Zestaw zawiera także profesjonalny opis wszystkich urządzeń, wykonany przez specjalistę z długoletnim stażem w zakresie pomiarów i interpretacji geofizyki otworowej z GK SA., a także kompletną dokumentację techniczną paneli pomiarowych i sond. Oba zestawy służą dla celów dydaktycznych. Studenci zapoznają się z budową aparatury, mają wgląd we wszystkie szczegóły techniczne, mogą zobaczyć jak wyglądają urządzenia, o których słyszą na wykładach. Laboratorium jest wykorzystywane do demonstracji sprzętu. Zajęcia w nim prowadzone są uzupełnieniem obligatoryjnych zajęć kursowych. Fundacja GeolPlanet i władze WGGiOŚ AGH serdecznie dziękują Zarządom obu polskich spółek geofizycznych za przekazany sprzęt, który jeszcze przez wiele lat będzie służył do celów dydaktycznych.

Działalność dydaktyczno – edukacyjna

Katedra Surowców Energetycznych od 2003 roku prowadzi studia w zakresie odnawialnych źródeł energii. Początkowo utworzona została specjalność Odnawialne Źródła Energii na kierunku Inżynieria Środowiska, której inicjatorami byli prof. dr hab. inż. Wojciech Górecki i dr inż. Mirosław Janowski. W 2012 zespół w składzie prof. dr hab. inż. Wojciech Górecki, mgr inż. Wojciech Luboń i mgr inż. Grzegorz Pełka przygotowali program kształcenia oraz dokumenty niezbędne do uruchomienia nowego kierunku, co pozwoliło na powołanie kierunku Ekologiczne Źródła Energii (EZE) na studiach inżynierskich. Nowy kierunek umożliwił wzbogacenie programu kształcenia w tematyce OZE oraz poszerzył tematykę studiów o ekologiczne metody pozyskiwania i wykorzystywania energii z paliw kopalnych. Naturalnym krokiem było utworzenie II stopnia na kierunku EZE. Program przygotował zespół w składzie dr hab. inż. Michał Stefaniuk, dr inż. Anna Sowiżdżał, mgr inż. Wojciech Luboń, mgr inż. Grzegorz Pełka oraz dr inż. Mirosław Janowski. „Centrum” stanowi optymalne zaplecze laboratoryjne dla szkolenia studentów związanych z OZE.

Projekty naukowo – badawcze realizowane w „Centrum Miękinia”

Zespół pracowników Katedry Surowców Energetycznych powiązanych z „Centrum” w Miękini, zajmujących się tematyką OZE realizował szereg projektów z tego zakresu. Zespół w osobach Wojciech Górecki, Jarosław Kotyza, Anna Sowiżdżał, Wojciech Luboń, Grzegorz Pełka, Elżbieta Hałaj, Magda Kaczmarczyk, Dominika Woś przygotował program projektów i wraz z partnerami krajowymi i zagranicznymi realizował treści merytoryczne związane z OZE. Poza wymienionym wcześniej projektem mającym na celu przebudowę ośrodka w Miękini prowadzono dwa projekty międzynarodowe:

Projekt realizowany w latach 2012-2015 pt. BUdowanie Sieci współpracy na rzecz promocji Odnawialnych Źródeł Energii – BUS OZE w ramach którego, odbywały spotkania branżowe, szkolenia, wizyty studyjne, które zwieńczone zostały opracowaniem koncepcji zagospodarowania Małopolskiego Centrum Odnawialnych Źródeł i Poszanowania Energii w Miękini. Zasadniczym celem prac projektowych było wypracowanie nowego modelu współpracy na zasadzie utworzenia nowego kanału transferu informacji, wiedzy oraz know-how, dotyczących teorii i praktyki w zakresie wdrażania i monitorowania efektywności odnawialnych źródeł energii.

Ważnym elementem projektu były także działania o charakterze informacyjno-promocyjnym, nakierowane na rozpowszechnianie, aktualizowane oraz utrwalanie informacji o pozytywnych efektach stosowania OZE w gospodarce, w celu podniesienia świadomości i poparcia społeczności lokalnej w tym zakresie. W tym celu został opracowany poradnik traktujący o zagadnieniach odnawialnych źródeł energii oraz przeprowadzona została promocja OZE w Małopolsce. Przy prowadzeniu działań popularyzatorskich w ramach promocji OZE wykorzystywana była mobilna ekspozycja BUS OZE (Fig. 11).

W projekcie uczestniczyli:

Katedra Surowców Energetycznych, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo – Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie – lider projektu,
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie,
Urząd Miejski w Krzeszowicach,
Polskie Stowarzyszenie Geotermiczne,
Carinthia University of Applied Science – Austria
SamsoEnergiakademi – Dania
Ivano- Frankivsk National Technical University of Oil and Gas – Ukraina
University of Miskolc – Węgry.

Projekt „VIS NOVA Zrównoważona i Efektywna Energia dla Obszarów Wiejskich”, którego celem było zaimplementowanie lokalnych zasobów odnawialnych źródeł energii oraz obniżenie zapotrzebowania na energię na obszarach wiejskich. Projekt oparty był na przekazywaniu doświadczeń pomiędzy partnerami i wspólnym wypracowywaniu rozwiązań problemów napotkanych w trakcie poprawy efektywności energetycznej na obszarach wiejskich.

Działania projektowe obejmowały:

Spotkania robocze partnerów
Warsztaty i wizyty studyjne
Projekty pilotażowe
Opracowanie Międzynarodowej Zrównoważonej Strategii Energetycznej
Opracowanie planów Efektywności Energetycznej dla regionów partnerskich
Opracowanie przewodnika planowania, zawierającego rekomendacje i wskazówki do tworzenia Planów Efektywności Energetycznej.

Partnerami w projekcie byli:

Katedra Surowców Energetycznych, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo – Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie, Powiat Gorlicki, Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie Cites”, AufbauwerkLeipzigGmbh – Niemcy, Disctrict of NorthernSaxony – Niemcy, District of Swabisch – Hall – Niemcy, Economic Development Corporation of the Northern Saxony District – Niemcy, South Transbaudian Area and Economic Development Nonprofit Ltd – Węgry, City of Szekszard – Węgry, Center of Excellence for Renewable Energy, Energy Efficiency and Environment – Austria, Micro Region Development Association Tullnerfeld West – Austria.

Projekty międzynarodowe realizowane przez zespół Centrum w Miękini pozwoliły na wymianę doświadczeń oraz zapoznanie się z nowymi trendami i kierunkami rozwoju OZE w Europie.

Centrum Edukacyjno – Badawcze w Miękini aktywnie współpracuje z przedsiębiorstwami z branży. Wymienić tutaj należy takie firmy jak:

Galmet Sp. z o.o., Viessmann Sp. z o.o., Kołton s.c., Frapol Sp. z o.o., PGNiG S.A., Exalo S.A., Geofizyka Toruń S.A., Centrum Badań i Rozwoju Technologii dla Przemysłu S.A., Mielec-Diesel Gaz Sp. z o.o., Savona Project Sp. z o.o., Aspol FV Sp. z o.o., Aga-Bauservice Sp. z o.o., AMT-Projekt Sp. z o.o., Atest-Bud Sp.j., Vatra S.A., Egoterm Sp. J., Przedsiębiorstwo Wielobranżowe JPJ, Globenergia sp. z o.o., Park Naukowo-Technologiczny Euro-Centrum S.A., a także wiele innych przedsiębiorstw z otoczenia OZE, z którymi Centrum w Miękini współpracowało przy realizowanych projektach badawczych i dydaktycznych.

Działania Towarzystwa Geosynoptyków „Geos” na rzecz „Centrum Miękinia” WGGiOS AGH

Towarzystwo Geosynoptyków „Geos” doceniając kluczową rolę Centrum w Miękini dla praktycznego kształcenia studentów i doktorantów w zakresie Odnawialnych Źródeł Energii oraz szeroko pojętego sektora naftowego upstreamu, włączyło się w ramach działalności statutowej do dofinasowania i pomocy w rozbudowę Centrum.

Od 2011 roku Towarzystwo Geosynoptyków „Geos” udostępnia na bieżące potrzeby Centrum w Miękini mikrobus Ford Transit. Służy on do przejazdów AGH – Miękinia oraz do wyjazdów w ramach współpracy międzynarodowej realizowanej przez zespół merytoryczny Centrum. Finansujemy opracowania koncepcyjne i projekty związane z budową laboratoriów. Przykładem są m.in. opracowania: „Perspektywy Rozwoju Małopolskiego Centrum Edukacyjnego i Naukowo-Badawczego Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH”; „Modelowe zastosowanie pomp ciepła w kontekście efektywności energetycznej budynków na przykładzie laboratorium edukacyjno-badawczego odnawialnych źródeł i poszanowania energii”.

Towarzystwo Geosynoptyków „Geos” w ramach działalności statutowej zakupiło również bardzo wartościowe programy komputerowe służące nauczycielom akademickim dla zajęć dydaktycznych i badań naukowych.

W kwietniu 2011 roku z inicjatywy Prezesa Towarzystwa Geosynoptyków „GEOS” ogłoszono konkurs na zaprojektowanie logo Małopolskiego Centrum Odnawialnych Źródeł i Poszanowania Energii „Miękinia”. Konkurs został skierowany tylko do studentów, a logo w swojej formie powinno nawiązywać do idei realizowanych w Centrum „Miękinia”.

Członkowie Rady Wydziału w głosowaniu tajnym wybrali projekt autorstwa studenta WGGiOŚ (kierunek Informatyka stosowana) Bartłomieja Ślipka.

Autor projektu w nagrodę uczestniczył w praktyce terenowej z zakresu odnawialnych źródeł energii na Islandii w dniach 17-30.07.2011 roku, finansowanej w całości przez Towarzystwo Geosynoptyków „GEOS”.

Plany rozwojowe „Centrum” Miękinia na lata 2016 – 2020

Prowadzona działalność na rzecz rozwoju ośrodka w Miękini została dostrzeżona przez Władze Województwa Małopolskiego, dzięki czemu rozwój „Centrum Zrównoważonego Rozwoju i Poszanowania Energii WGGiOŚ AGH w Miękini” zostało wpisane w dokumenty strategiczne województwa w ramach t.zw. Kontraktu Terytorialnego Województwa Małopolskiego przewidującego finansowanie projektów ze środków unijnych. Do kontraktu zakwalifikowano cztery centra naukowo – badawcze:

Centrum Badawczo – Rozwojowe Wydziału Chemii – Uniwersytet Jagielloński
Małopolskie Centrum Biotechnologii źródłem innowacji w Małopolsce – Uniwersytet Jagielloński
Centrum Zrównoważonego Rozwoju i Poszanowania Energii „Miękinia” – Akademia Górniczo – Hutnicza
Uniwersyteckie Centrum Medycyny Weterynaryjnej i Hodowli Zwierząt Polski Południowej – Uniwersytet Rolniczy

Projekt rozbudowy ośrodka w Miękini wpisuje się w cel rozwojowy wskazany w art. 5 Kontraktu Terytorialnego Województwa Małopolskiego: „poprawa jakości badań oraz wzmocnienie współpracy sektora nauki i gospodarki”.

Cele realizacji inwestycji strategicznej:

Odejście od modelu konsumenta na rzecz modelu producenta energii w Małopolsce”.
Dalsza aktywizacja działań w obszarze wdrażania rozwiązań OZE i zwiększających efektywność energetyczną.
Aktywizacja biznesu energetycznego w Małopolsce.
Aktywizacja podmiotów gospodarczych w zakresie wdrażania rozwiązań proefektywnościowych i OZE.
Rozwój myśli innowacyjnej w obszarze OZE i efektywności energetycznej.

Powyższe cele realizowane będą przez :Centrum Zrównoważonego Rozwoju i Poszanowania Energii Miękinia”, będącego parkiem technologicznym, realizującym działania naukowo-dydaktyczne w obszarze odnawialnych źródeł energii przy pełnej współpracy i kooperacji z przedsiębiorcami. Centrum tworzą: Akademia Górniczo – Hutnicza – odpowiedzialna za stronę naukową oraz Gmina Krzeszowice, organizująca przestrzeń dla funkcjonowania podmiotów gospodarczych. Efektem wspólnych działań będzie powstanie swoistego, ekskluzywnego parku technologicznego, będącego równocześnie strefą przemysłową wysokich technologii w OZE, funkcjonującą na zasadach pełnej kooperacji nauki z przemysłem. Stąd też na terenie objętym Centrum zostaną wydzielone i udostępnione przez Gminę Krzeszowice obszary dla lokalizacji przez AGH obiektów naukowo-badawczych, działających w ramach „Centrum Miękinia”, w szczególności:

Pracownia projektowania i optymalizacji układów energetycznych
Pracowania energetyki rozproszonej i promocji odnawialnych źródeł energii
Geologiczne trasy geoturystyczne
Laboratorium geotermalne
Laboratorium fotowoltaiki
Laboratorium wytwarzania biopaliw
Pracownia hydroenergetyki
Laboratorium kogeneracji oraz alternatywnych sposobów utylizacji i konwersji ciepła niskotemperaturowego
Laboratorium energetyki wiatrowej oraz monitorowania rzeczywistych zagrożeń w związku z funkcjonowaniem farm wiatrowych
Laboratorium badań zanieczyszczeń atmosfery oraz wpływu tych zanieczyszczeń na zmiany geochemii środowiska, gleb i zdrowie człowieka
Laboratorium geofizyczne badania stanu i monitoringu środowiska
Laboratorium geotechniczne i monitoringu środowiska
Laboratorium transportu linowego oraz wykorzystania chłodu odpadowego pomp ciepła we współpracy z Katedrą Transportu Linowego Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki,

a także pomieszczenia dydaktyczne i biurowe.

Ośrodek Energii Rozproszonej, który docelowo ma zostać wyposażony w salę i pomieszczenia konferencyjne, będzie merytoryczną i funkcjonalną częścią parku technologicznego i strefy aktywności gospodarczej – Centrum Zrównoważonego Rozwoju i Poszanowania Energii „Miękinia”. W ramach Centrum działać będą bowiem również firmy prywatne, lokujące w Centrum swoje obiekty produkcyjne lub badawcze. Zakłada się, że oba sektory: naukowy i produkcyjny będą działać na rzecz tworzenia i, co najważniejsze, wdrażania nowych rozwiązań technologicznych i produktowych w zakresie OZE, a także na rzecz edukacji prośrodowiskowej, promocji i dobrych praktyk w zakresie energetyki odnawialnej w formie:

dziecięcego parku technologicznego,
Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego,
inkubacji młodych firm w ramach system Aniołów Biznesu,
pokazów i prezentacji nowych rozwiązań energetycznych, z uwypukleniem korzyści ekologicznych i finansowych dla użytkowników,
konferencji i spotkań oraz szerokiej współpracy międzynarodowej.

Dobre praktyki w zakresie OZE będą również częścią zadania inwestycyjnego. Zakłada się bowiem, że cały teren Centrum będzie wyspą energetyczną, a obiekty realizowane przez AGH będą budynkami pasywnymi, lub też wyposażonymi w instalacje OZE, natomiast ciągi komunikacyjne będą wyposażone w inteligentne systemy sterowania ruchem i oświetlenia ulicznego, również planuje się wyposażenie Centrum w rurociąg tzw. wody szarej, czyli deszczówki odbieranej z ulic, placów i dachów i po oczyszczeniu dostarczanej do obiektów naukowych i przemysłowych w celu wykorzystania jej jako wodę sanitarną lub przemysłową.

Istotnym jest, iż projekt odchodzi od przyjętego kanonu badań laboratoryjnych, realizowanych w ośrodkach akademickich, a wychodzi do przemysłu, tworząc z nim układ symbiotyczny, generujący nową jakość technologiczną i produktową. Ma to niezwykle ważne znaczenie w Małopolsce, gdzie stan jakości powietrza jest zły.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że realizowane przez Akademię Górniczo-Hutniczą i Gminę Krzeszowice, przy współudziale partnerów biznesowych, Centrum Zrównoważonego Rozwoju i Poszanowania Energii „Miękinia”, generując nowe rozwiązania w zakresie odnawialnych źródeł energii i promując ich wdrażanie, sprzyjać będzie rozwojowi energetyki odnawialnej w Małopolsce i w konsekwencji działać na rzecz poprawy stanu jej środowiska naturalnego.

Środkami do realizacji powyższych celów i zadań będzie budowa kompletnej infrastruktury Centrum, w tym:

układu drogowego i zaopatrzenia w media,
obiektów naukowo-dydaktycznych, w tym laboratoriów,
urządzeń badawczych.

Rezultaty projektu:

wartość dodana współpracy z krajowym i zagranicznym sektorem OZE
moderacja trendów naukowo badawczych i efektów wdrożenia do wykorzystania przez firmy i organizacje pozarządowe.

„Centrum” posiada w Miękini tereny o powierzchni ponad 20 ha. Są to tereny dawnego kamieniołomu porfiru wraz z zabudową po zakładzie przeróbczym. Tereny te w najbliższej przyszłości stanowić będą część „Centrum Zrównoważonego Rozwoju i Poszanowania Energii” WGGiOŚ AGH w Miękini.

Na szczególne wyróżnienie zasługuje zespół dydaktyczny w osobach M. Janowski, A. Sowiżdżał, J. Kotyza, W. Luboń, G. Pełka, E. Hałaj, M. Kaczmarczyk, prowadzący w „Centrum Zrównoważonego Rozwoju i Poszanowania Energii” wykłady i praktyczne ćwiczenia na bardzo wysokim poziomie, przybliżając niełatwą problematykę OZE szerokiej rzeszy studentów w tym uczących się na kierunku „Ekologiczne Źródła Energii”.

Zespół Centrum Zrównoważonego Rozwoju i Poszanowania Energii WGGiOŚ w Miękini tworzą: prof. dr hab. inż. Wojciech Górecki – Przewodniczący Rady Programowej „Centrum Miękinia”, mgr inż. Jarosław Kotyza – Kierownik „Centrum Miękinia, dr hab. inż. Anna Sowiżdżał, mgr inż. Wojciech Luboń, mgr inż. Grzegorz Pełka, mgr inż. Elżbieta Hałaj, mgr inż. Magda Kaczmarczyk,mgr Dominika Woś.